Một góc nhỏ Khu phố cổ Bastakiya ngày nay. Nơi mà du khách không hề muốn bỏ lỡ khi tới thăm Dubai

Khu phố cổ Bastakiya tại Dubai: Hành trình của thời gian và dân cư từ khi thành lập

Khu phố cổ Bastakiya, còn được gọi là Al Fahidi Historical District, là một trong những khu phố cổ độc đáo và lịch sử nhất của Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE). Bước vào Bastakiya, du khách sẽ được đắm chìm trong không gian văn hóa cổ xưa, hòa mình vào không khí bình dị và thân thuộc của quá khứ.

I. Khởi đầu của Bastakiya (thế kỷ 19)

Khu phố cổ Bastakiya được hình thành vào cuối thế kỷ 19, vào thời kỳ khi Dubai là một ngôi làng nhỏ chủ yếu chuyên sản xuất lụa và đánh cá. Các gia đình người nước ngoài, chủ yếu là từ Iran (ngày nay là Iran) và các quốc gia Trung Đông khác, đã đến đây để tìm kiếm cơ hội kinh doanh và mở rộng hoạt động thương mại. Bastakiya trở thành nơi ẩn dật của họ, nơi cung cấp không gian sinh hoạt và kinh doanh.

Phần mái của nhưng ngôi nhà cổ xưa. Phía xa là những ngôi nhà cao tầng hiện đại,

II. Kiến trúc và thiết kế của Bastakiya (thế kỷ 19 – 20)

Với diện tích nhỏ và hạn chế về tài nguyên, người dân Bastakiya đã xây dựng các ngôi nhà truyền thống có kiến trúc sân trong và kết hợp giữa các tường dày và các tầng trên cao để bảo vệ khỏi nắng nóng và cát bụi. Các ngôi nhà thường được làm bằng gạch sét và gạch cũng như cỏ mương, tạo nên một phong cách kiến trúc độc đáo.

Những ngôi nhà này được xây dựng sát nhau, tạo thành các con hẻm và ngõ hẹp, giúp giữ cho không gian bên trong mát mẻ hơn và giảm thiểu tác động của ánh nắng mặt trời. Ngoài ra, cùng với việc sử dụng các ô cửa sổ và lỗ thoát hơi ở trên tường, kiến trúc này tạo ra luồng gió tự nhiên giúp duy trì không khí trong lành trong những ngày nhiệt đới nóng bức.

III. Cộng đồng dân cư Bastakiya (thế kỷ 19 – hiện tại)

Kể từ khi thành lập, cộng đồng dân cư Bastakiya đã không ngừng phát triển và thay đổi. Ngày nay, Bastakiya đã trở thành một điểm đến du lịch nổi tiếng với sự kết hợp giữa di sản văn hóa và nghệ thuật hiện đại.

Nhiều ngôi nhà truyền thống đã được phục hồi và chuyển đổi thành những quán cà phê, nhà hàng, cửa hàng nghệ thuật và phòng triển lãm, giữ nguyên nét đặc trưng của kiến trúc cổ xưa. Các nghệ sĩ và nhà thiết kế địa phương thường sử dụng không gian này để trưng bày tác phẩm nghệ thuật của họ, làm cho khu phố cổ Bastakiya trở thành một điểm đến văn hóa độc đáo thu hút người dân và du khách từ khắp nơi.

Cộng đồng dân cư Bastakiya tiếp tục duy trì và phát triển các nét văn hóa đặc sắc của Dubai trong quá khứ và hiện đại. Sự kết hợp giữa di sản lịch sử và nghệ thuật đương đại đã tạo nên một không gian độc đáo và phong cách văn hóa đặc biệt, làm cho Bastakiya trở thành một điểm đến không thể bỏ qua khi du lịch đến Dubai.

Ngôi nhà của người dân nơi đây thiết kế sân chơi bên trong của ngôi nhà. Ngày nay chúng được sử dụng làm nơi thăm quan và trưng bày những sản phẩm của người Dubai xưa.

Ngôi nhà của người Dubai với những nét đặc trưng trung đông

Thực ra cuộc sống du mục nay đây mai đó nhưng người dân Dubai lại tận dụng tự nhiên cạnh biển để đánh cá và săn bắt ngọc trai, và chọn vị trí tại khu Al Fahidi ngày nay làm nơi để cư ngụ.

Vào những năm 1890, Dubai vẫn là một thị trấn nhỏ với nền kinh tế chủ yếu dựa vào nghề đánh cá và thương mại. Khu phố cổ Bastakiya cũng đang trong quá trình phát triển và xây dựng. Trong thời gian này, kiến trúc của người dân Dubai tại khu phố Bastakiya có những đặc điểm sau:

1. Vật liệu xây dựng: Ngôi nhà thời đó thường được xây dựng bằng gạch tự nhiên, đá san hô, đá biển và gỗ. Đây là những vật liệu chủ yếu có sẵn trong khu vực và được sử dụng để tạo nên những ngôi nhà bền vững trong điều kiện khí hậu nhiệt đới.
2. Mái nhà: Nhà của người dân làm mái bằng như nhà ống của việt nam thường được làm từ bùn và mật chà là hoặc lá cọ, với mục đích giúp cách nhiệt và chống lại nắng nóng của sa mạc.
3. Sân trong nhà: Giống như trong thập niên 30, một số ngôi nhà ở Bastakiya những năm 1890 cũng có sân trong nhà (atrium), giúp tạo ra không gian thông thoáng và mát mẻ trong ngôi nhà. Và đây cũng là nơi các thành viên trong gia đình có thể tự do vui chơi mà không cần đeo mạng che mặt đối với phụ nữ.
4. Các yếu tố trang trí: Trang trí trong kiến trúc ngôi nhà thời đó thường đơn giản, phản ánh nền văn hóa và truyền thống địa phương. Có thể thấy các chi tiết khắc trên cửa, cửa sổ và tường nhà mang đậm phong cách Trung Đông.
5. Tầng cao: Ngôi nhà thời đó thường không cao, với 1 hoặc 2 tầng để phù hợp với phong cách kiến trúc truyền thống và tạo ra không gian gần gũi, thân thiện.
6. Chức năng: Khu phố Bastakiya những năm 1890 chủ yếu là nơi ở của người dân Dubai và những người tham gia vào hoạt động thương mại và nghề thủ công. Một số ngôi nhà cũng có thể được sử dụng như các cửa hàng nhỏ hoặc nhà thờ.

Tháp gió hay còn gọi là Barjeel được coi là chiếc điều hoà đầu tiên trên thế giới.

Và điều đặc biệt ở ngôi nhà cổ của người dubai có một chiếc “điều hoà tự nhiên” đầu tiên trên thế giới với tên gọi là: Tháp gió hay còn gọi là “Barjeel” trong tiếng Ả Rập, là một trong những đặc trưng đáng chú ý của kiến trúc truyền thống tại Dubai và các khu vực khác trong khu vực Vịnh Ba Tư. Những ngôi nhà cổ tại Dubai thường có tháp gió, và mục đích chính của chúng là hỗ trợ trong việc làm mát và thông gió trong khí hậu nhiệt đới và khắc nghiệt của vùng sa mạc.

Dưới đây là một số thông tin về tháp gió trên những ngôi nhà cổ tại Dubai:

1. Mục đích: Tháp gió được sử dụng để tạo luồng gió tự nhiên đi vào ngôi nhà. Khi gió thổi qua tháp gió, nó được làm mát và đi qua các phòng trong nhà, giúp làm giảm nhiệt độ và cung cấp không khí thông thoáng.
2. Cấu trúc: Tháp gió thường có dạng hình chữ U hoặc hình nón và được xây dựng trên một phần cao của mái nhà. Tháp gió có các lỗ thông gió nhỏ hoặc hẹp ở phía dưới và trên đỉnh, giúp gió có thể đi vào và thoát ra một cách hiệu quả.
3. Vật liệu: Tháp gió thường được làm bằng gỗ hoặc đá tự nhiên, và người ta thường sử dụng vật liệu phù hợp với điều kiện khí hậu và môi trường địa phương.
4. Hiệu quả: Tháp gió đã chứng minh tính hiệu quả trong việc làm mát trong môi trường khắc nghiệt của sa mạc. Nó không chỉ giúp cải thiện sự thoải mái bên trong ngôi nhà, mà còn giúp giảm tiêu thụ năng lượng và tiết kiệm chi phí.
5. Giá trị văn hóa: Ngoài tính năng chức năng, tháp gió còn mang giá trị văn hóa và kiến trúc truyền thống. Chúng là biểu tượng của vùng Trung Đông và có ý nghĩa đáng kể trong cộng đồng và lịch sử kiến trúc của Dubai.
6. Biểu tượng giàu sang: Nếu như chúng ta nhìn thấy ngôi nhà có nhiều tháp gió điều đó chứng tỏ gia đình đó là gia đình giàu có

Dù cho kiến trúc hiện đại và công nghệ tiên tiến đang ngày càng phổ biến ở Dubai, nhưng một số ngôi nhà cổ vẫn giữ lại tháp gió để duy trì giá trị truyền thống và sự kết nối với quá khứ của vùng đất này.

Nếu tới Dubai thì chắc hẳn bạn không muốn bỏ lỡ nơi này.